Enerji sektöründe Nafta

Rafinerilerde ham petrolden üretilen yakitlarin kalitesi yakitlarin  yanma degerlerini belirler. Bu nedenle yakitin degisik sartlar altinda  elde edilen isil performans degerleri depolama ve nakliye standartlari,  rafineri sirketleri, hükümetler veya ilgili kurumlarca ortak bir  kalite degeri saptayarak belirlenir.

Enerji sektöründe kullanilan yakitin kalitesi, türbin imalatçilari  tarafindan tavsiye edilen yakita en yakin olanidir.

"Nafta"

Nafta rafinerilerde hampetrol rafinasyonunda üretilen ara bir üründür.  Rafineride üretilen naftanin büyük bir bölümü yine rafineride  akaryakit üretiminde, veya rafinerinin yaninda bulunan petrokimya  tesislerinde hammadde olarak kullanilir.

Nafta temel olarak karbon sayisi 5 ile 9 olan saf hidrokarbondur. Baslangiç  kaynama noktasi 27°C - 28°C civarinda olup, son kaynama noktasi 180°C  dolayindadir. Yogunlugu 0.66 kg/lt ila 0.74 kg/lt arasinda degisir.  Görünüs ve kokusu itibariyle benzine çok benzer. Bu nedenle parlama  noktasi düsüktür ve "A Sinifi" ürün olarak siniflandirilir.  Bu gruptaki ürünlerin çok dikkatli bir sekilde depolanmasi ve  nakliyesi gereklidir.

Gemi ile gelen nafta, sahil tanklarina alindiktan sonra; nafta içinde  bulunan suyun büyük kismi ürünün dinlendirilmesinden sonra tankin  drenaji ile (yogunluk farkindan dolayi) desarj etmek suretiyle  normal olarak disari atilir. Bütün bunlara ragmen nafta içinde  su kalabilir ama kalan su miktari, zarar vermeyecek seviyeye  indirilebilir. BP, bu tür uygulamalarda nafta tanklarinda bulunan ürünün  her metre yüksekligi için 1 saat dinlenmesi zorunlulugunu genel  kaide olarak kabul etmistir.

Alkali metaller nafta ile herhangi bir metal bilesigi meydana  getirmez. Ancak, bu metaller çözülmüs halde su fazinda bulunur. Su  miktarinin azaltilmasi naftada bulunan alkali metallerin varliginin  da azalmasina neden olur.

Nafta'da BP kalitesi

BP, yakit kalitesinin türbin imalatçilarinin istedigi  standartlarda tutmak için tesislerinde bir dizi önlemler almistir.  Bunlar yakitin müsteriye BP'nin garanti ettigi ürün kalitesinde  ulasmasi için gerekli önlemlerdir. Müsteri, yakit türbine  girmeden önce, kalitesini kaybetmemesi için gerekli yükleme ve  depolama talimatlarini çok iyi bir sekilde uygulamak zorundadir. Bu  önlemlerden bazilari asagida açiklanmistir;

BP'nin Nafta Deniz Nakliyesi Konusunda Uyguladigi Kurallar:

• Nafta nakliyesi yapacak gemi, BP Standartlarina      uygun olmalidir.

• Nafta nakliyesine uygun olmayan tankerler kullanilmaz.

• Tahliye terminallerinde gemi tamamen bosaltilir,

• Bosalan gemi tanklari önceki tasidigi      kargoyu bosalttiktan sonra tatli su ile yikanir ve nafta yüklemesi      yapilabilmesi için tankta hiç su birakimaz.
  
  BP Nafta tahliyesinde ve depolanmasinda uyguladigi kurallar:
  
  

• Nafta' nin tahliyesi ve depolanmasi için ayri      boru hatlari kullanilir.

• Nafta depolanmasi için yüzer tavanli tanklar      kullanilmalir.

• Her nafta tanki müstakil olarak dinlendirilir ve      alttan su tahliyesi yapilir.

• Türbinde yakit olarak kullanilacak Nafta'nin      kalitesi için suyun atilmasi çok önemlidir. Bu nedenle tanker yükleme      hattinda nafta içinde serbest-eser halde bulunan suyu yok etmek için      filtreler bulunur.
  
  Nafta sevkiyatinda BP güvencesi
  
  

• Naftanin diger akaryakitlar ile karisip      kirlenmemesi için nafta tankerleri sadece nafta tahliyesi yaparlar.

• Nafta tankerleri alttan dolum ve alttan bosaltim      yaparlar. BP'nin sahip oldugu tesislerde üstten dolum yapilmaz.

• Tankerlerin gözleri ayri ayri mühürlenir.

• Mühürler ile oynandigi takdirde tanker bosaltma      yapmaz.

• Tanker soförleri nafta tasimasi konusunda egitim      almislardir.

• Tankerler, teknolojik olarak BP'nin yillardir bu      amaçla gelistirmis oldugu ihtiyaca cevap verebilecek niteliklere      sahiptir.
  
  BP naftasinin özellikleri ASTM 0-GT sartnamesine uygundur. Bu sartnamede      su miktari maksimum 500 ppm olup ayni zamanda "su gibi      renksiz ve berrak" tir. Bu husus naftanin temiz ve tortu içermediginin      göstergesidir. Endüstride her gemiyi kontrol etmek ve her tanktan      örnek alip analiz etmek bazi zorluklari da beraberinde      getirmektedir. Alkali metal analizleri yapabilecek çok sayida      laboratuvar bulunmadigi için (Avrupa'da bile sayili bir iki      tane) metal testleri çogu kez yapilmamaktadir. Ancak, su yalniz      basina söz konusu kirlenmenin kaynagi olduguna göre, BP      olarak asil hedefimiz naftada bulunabilecek suyu asgari düzeye      indirmektir.
  
  Minimum yogunluk ve minimum viskozite degerleri naftanin çok agir      bir yakit olmadigini ve türbin yakit sistemlerinde kolay      yanabildigini gösterir. Naftanin minimum kalorifik degeri ise      fizibilite çalismalarinda yardimci olmasi için "Ürün      Spesifikasyon Tablosu"nda gösterilmistir. Bu deger ayni      zamanda naftanin isi degerini göstermesi açisindan önemlidir.      Nafta içinde bulunmasi kati surette arzu edilmeyen kursun (Pb),      vanadyum (V) ise korozyona sebebiyet verdigi için, türbin ömrünün      azalmasina ve bakim masraflarinin artmasina neden olur. Bu      nedenle naftanin benzin tasimasi yapan tankerlerle tasinmasi      çok tehlikelidir.